Jane Austen’ın en ünlü romanlarından biri olan Gurur ve Önyargı (Pride and Prejudice), 1813 yılında yayımlandı. Romanın yazım süreci ise 1796-1797 yıllarına dayanıyor. Austen, kitabın ilk taslağını First Impressions (İlk İzlenimler) adıyla yazdı. Ancak, yayımlatmayı başaramadı ve yıllar sonra romanı gözden geçirerek Pride and Prejudice adıyla tekrar yazdı.

Klasikten moderne kadar, Gurur ve Önyargı, Austen’ın eserleri arasında film olarak en sık uyarlananıdır. Ne yazık ki, Peter Cushing’in Bay Darcy olarak rol aldığı 1952 tarihli televizyon versiyonu ve Patrick Macnee’nin rol aldığı 1958 versiyonu gibi bazı uyarlamalar maalesef kaybolmuştur. Ancak, romana sadık ve modern uyarlamalar da dahil olmak üzere geniş bir uyarlama yelpazesi mevcuttur. Hadi gelin hep birlikte bu uyarlamaları inceleyelim. Şimdiye kadar ki en detaylı listeyi sizlere sunmayı planlıyorum.

Geleneksel Uyarlamalar

Gurur ve Önyargı’nın Jane Austen’ın orijinal romanına sadık kalan, tarihsel bağlamı ve karakterleri koruyan versiyonlarını içeren uyarlamalarla başlayalım önce. Öncelikle dediğim gibi bazı belirli tarihlerden önceki eski yapımlara ulaşmıyoruz ama ulaşabildiğimiz geleneksel 3 adet yapım bulunmakta. Bunlar;

Pride & Prejudice (2005)

2005 yılında çıkan Pride & Prejudice, 65 yıl aradan sonra romanın ilk büyük ekran uyarlaması olarak dikkat çeker. Bu versiyon, Austen’ın ilk taslağı yazdığı 1797 yılına, değil 1813’te romanı revize ettiği döneme dayandırılmıştır. Ayrıca, daha gerçekçi bir Longbourn, daha tomboy bir Elizabeth ve daha utangaç bir Darcy sunar. Zaman zaman, Austen’dan çok Brontë tarzında bir hava taşır.

Pride and Prejudice (1995)

Altı saat süren mini dizi, genellikle en iyi versiyon olarak kabul edilir. Bu başarının arkasında, klasik edebiyatı uyarlama konusundaki becerisi ve Andrew Davies’in yeteneği ile Colin Firth ve Jennifer Ehle‘in başrol performanslarının gücü yatmaktadır. Uzun süreli format, yapımcılara romanın daha fazla karakterine yer verme ve olayları sinema filmi kadar yakından takip etme fırsatı sağlamıştır.

Pride and Prejudice (1980)

Sadık bir uyarlama olan bu versiyon, orijinal diyaloglara ve olay örgüsüne sıkı sıkıya bağlı kalır. Videoya çekilen bu versiyonun çoğu stüdyoda çekilmiş olup, döneminin çoğu yapımı gibi bir tiyatro oyunu izliyormuş gibi bir his verir. Süresi 4 saat 25 dakika olan bu uyarlama, 1995 tarihli güncellemeden daha kısadır.

Göze Çarpan Farklı Modern Uyarlamalar

Gurur ve Önyargı bir çok farklı modern uyarlamaya sahip ve bir çoğu dikkat çekici. Hatta yakın zamanda yepyeni bir uyarlama bile gelecek. Bu uyarlamalar arasında en kendine has olanlardan bahsedelim birazda..

Bridget Jones’s Diary (2001)

Helen Fielding’in romanı ve buna dayanan film, Gurur ve Önyargı’nın çeşitli olay örgülerinden esinlenmiştir. Romanda, Gurur ve Önyargı’nın Darcy’nin kurtarıcı rolü ön plandadır, filmde ise Darcy ve Wickham’ın geçmişi daha fazla işlenir. Ancak, her iki uyarlama da Gurur ve Önyargı’ya olan selamı ve etkisiyle tanınır. Film, modern bir romantik komedi olarak Austen’ın klasik eserinin temalarını ve karakterlerini çağdaş bir bağlama taşır.

Bride & Prejudice (2004)

Bride & Prejudice (2004), Gurur ve Önyargı’nın Bollywood ve Hollywood’un birleşimiyle uyarlanan oldukça sadık bir versiyonudur. Bu film, Gurur ve Önyargı’nın İngiltere’deki Hertfordshire, Kent ve Derbyshire bölgelerinin yerine Amritsar, Hindistan, Londra ve Los Angeles’ı kullanır. Bu uyarlama, Austen’ın klasik hikayesini modern bir Bollywood müzikli romanına dönüştürür, kültürel unsurları ve gelenekleri çağdaş bir perspektifle harmanlar.

Pride and Prejudice: Atlanta (2019)

Gurur ve Önyargı’nın tamamen Afro-Amerikan kadrosuna sahip ilk uyarlamasıdır. Bu versiyon, Atlanta’da geçer ve Mr. Bennet artık Güney Baptist kilisesinin papazı olan Rev. Bennet, Mrs. Bennet ise mükemmel koca nasıl bulunur üzerine bir kitabın çok satan yazarı olarak tasvir edilmiştir. Bu modern uyarlama, klasik romanın karakterlerini ve temasını çağdaş bir Amerika şehir ortamına taşıyarak, farklı kültürel ve sosyal bağlamlara hitap eder.

Görsel Açıdan En Başarılı Olanlar

Tamamen kitaptan alınmamış ama farklı uyarlamaların bazıları senaryo olarak olmasa bile görsel olarak insana epey cazip gelebiliyor.

Gurur ve Önyargı (1940)

Temelde Helen Jerome’un sahne uyarlamasına dayanan bu yapım, Regency tarzı yerine Viktorya dönemi kostümleriyle dikkat çeken serbest bir roman uyarlamasıdır. “Gurur ve Önyargı”nın ilk uzun metrajlı film uyarlamasıdır.

Death Comes to Pemberley (2013)

P.D. James’in gizem romanına dayanan bu mini dizide, Elizabeth ve Darcy’nin altı yıldır evli oldukları bir dönemde Pemberley arazisinde şüpheli bir ölüm gerçekleşir.

Pride + Prejudice + Zombies (2016)

Film, Seth Grahame-Smith’in parodi romanına kıyasla Jane Austen’ın Gurur ve Önyargı eserine çok daha yakın bir uyarlamadır ve karakterleri, zombilerle dolup taşan bir Regency İngiltere’sine taşır.

Modern Romantik Komedi Uyarlamaları

Bu şaheser eseriler tabii ki romantik komedi versiyonu olarak uyarlanmazsa olmaz. Bir kaç uyarlama işte sizlerle…

You’ve Got Mail (1998) The Shop Around the Corner‘ın modern bir uyarlaması olan bu film, Gurur ve Önyargı’ya birkaç göndermede bulunur.

Unleashing Mr. Darcy (2016) Bu Hallmark Channel TV filmi, köpek yarışmaları dünyasına odaklanır ve Gurur ve Önyargı’dan etkilenen bir kitaba dayanır.

Marrying Mr. Darcy (2018) Bu Hallmark Channel TV filmi, Unleashing Mr. Darcy’nin devamıdır.

Austenland (2013) Bir uyarlamadan çok bir saygı duruşu olan Austenland, hikayesinde kahramanı kendi Mr. Darcy’sini ararken Jane Austen temalı bir eğlence parkına götürür ve Gurur ve Önyargı’nın birkaç klişesini kullanır.

Pride and Prejudice: A Latter-Day Comedy (2003) Bu Mormon versiyonunda, roman modern Utah’daki bir üniversiteye taşınmıştır.

Lost in Austen (2008) Bu dört bölümlük mini dizide, hevesli bir Austen hayranı olan Amanda, yanlışlıkla Elizabeth Bennet ile yer değiştirir ve kendini romanın içinde bulur. Burada, en sevdiği romanın olaylarına kaos getirir.

Ve son olarak Before the Fall (2016)

Günümüz Virginia kırsalında geçen ve Gurur ve Önyargı’nın modern bir yeniden yorumlaması olan bu yapımda, başrollerdeki iki karakterin rolleri ters çevrilmiştir. Darcy şanssız bir durumdayken, “Ben” Bennett zengin bir avukattır ve hikaye, gay başkahramanlar etrafında gelişir. Bir çok hayranın heyecanla beklediği yapım maalesef yeterince ses getiremedi. Çünkü filmin ana fikri ne kadar hoş olsa da kendisi bir çok eksik barındırıyor. Genel olarak Aşk ve Gurur uyarlamaları bunlar. Bunun dışında iptal edilen, geçmişte çekilmiş ama günümüzde ne yazık ki kaydı bulunmayan filmler ve dizilerde mevcut..

Jane Austen ile kalın.